Brazil: Cơn "sốt" đầu tư nông nghiệp

Một chiếc máy kéo khổng lồ trưng bày tại hội chợ máy móc công nghiệp hàng năm lớn nhất được tổ chức trong tháng này tại bang Sao Paulo, Brazil. Ảnh: AP

Nông dân Brazil đang chi tiêu nhiều hơn bao giờ hết cho dụng cụ, máy móc nông nghiệp, phân bón và các khoản đầu tư nông nghiệp khác. Cơn sốt đầu tư nông nghiệp có thể tạo ra sự chuyển đổi mạnh mẽ tiềm ẩn tại vùng nông thôn và có thể gia tăng sản lượng nông nghiệp trong dài hạn tại đất nước mới bắt đầu tận dụng tiềm năng nông nghiệp.

Nông dân hồ hởi đầu tư

Năm nay, khoảng 122 tỉ đô la Mỹ có thể chảy vào ngành nông nghiệp của Brazil, tăng 12% so với năm ngoái. Đi ngược lại với xu hướng bùng nổ đầu tư nông nghiệp vào những năm trước, nông dân Brazil bây giờ hăng hái tái đầu tư lợi nhuận của họ nhằm cải thiện năng suất hơn là chỉ mở rộng diện tích.

Sự đầu tư của họ căn cứ chủ yếu vào niềm tin giá cả hàng hóa nông nghiệp sẽ vẫn ở mức cao dù trải qua các đợt sụt giảm gần đây. Điều này tiếp thêm niềm tin mạnh mẽ cho sự ổn định kinh tế của Brazil, vốn khó khăn lắm mới có được. Ông Jose Carlos Vaz, giám đốc bộ phận kinh doanh nông nghiệp của ngân hàng lớn nhất nước, Banco do Brasil, nói: “Chúng tôi thấy một làn sóng lạc quan mới để đầu tư.”

Brazil, nước sản xuất thực phẩm lớn thứ hai thế giới sau Mỹ, được lợi lớn nhờ sự bùng nổ hàng hóa trong những năm giá đậu nành và đường tăng vọt. Giá cà phê và ngô đã tăng gấp đôi kể từ giữa năm 2010, chủ yếu do nhu cầu mạnh mẽ tại Trung Quốc.

Những đợt tăng giá hàng hóa nông nghiệp trước đây thường không dẫn đến sự đầu tư lớn vì tình trạng kinh tế bất ổn tại một nước từng trải qua siêu lạm phát đến 2.500% vào đầu thập niên 1990. Gần đây, vào năm 2003, hệ thống tài chính của Brazil nằm bên bờ vực sụp đổ khi chính phủ cánh tả mới lên cầm quyền. Lãi suất cực cao suốt những năm đó đã khiến nông dân vay tiền ngân hàng mua máy kéo đến ba năm sau vẫn còn gánh khoản nợ cao hơn khoản đầu tư mà họ bỏ ra.

Ngày nay, nhờ cách quản lý tài chính hợp lý của các chính phủ cánh tả kế nhiệm liền nhau và những khoản lãi tích lũy từ sự tăng vọt của giá hàng hóa nông nghiệp, Brazil ổn định tài chính hơn một số nền kinh tế phát triển tại châu Âu và Bắc Mỹ. Mặc dù lãi suất vẫn còn ở mức cao 12% nhưng tín dụng sẽ tăng thêm từ 10-15% trong năm nay, hướng đến mức tăng trưởng kỷ lục khác.

Bộ Nông nghiệp dự báo sản lượng nông nghiệp của Brazil sẽ tăng lên mức 176 triệu tấn vào năm 2021, từ mức 143 triệu tấn hiện tại. Nếu bùng nổ đầu tư nông nghiệp tiếp tục kéo dài, Bộ Nông nghiệp Brazil có thể nâng dự báo dài hạn về sản lượng nông nghiệp.

Một số rủi ro vẫn còn tồn tại, chẳng hạn như việc đầu tư cơ sở hạ tầng nông nghiệp vẫn còn yếu và khả năng các đợt sụt giảm hàng hóa gần đây sẽ chưa dừng lại. Mặc dù vậy, nông dân vẫn vay để đầu tư nông nghiệp và tin tưởng các khoản đầu tư này sẽ tạo ra cuộc mạng hóa trong năng suất.

Những dấu hiệu lạc quan

Nhiều dấu hiện của sự đầu tư đang lan tỏa khắp ngành nông nghiệp của Brazil bao gồm doanh thu công cụ nông nghiệp tại hội chợ máy móc công nghiệp hàng năm lớn nhất được tổ chức trong tháng này tại bang Sao Paulo đạt 1,1 tỉ đô la Mỹ, tăng 53% so năm 2010; doanh thu máy móc trên toàn quốc, bao gồm máy kéo và máy gặt, tăng 16% trong 12 tháng qua tính đến tháng 2-2011.

Theo Hiệp hội các nhà cung cấp phân bón quốc gia, sử dụng phân bón được dự đoán sẽ tăng 6% lên mức 26 triệu tấn trong năm nay, so với mức tăng thông thường khoảng 4% mỗi năm.

Trong số 100 tỉ real (62 tỉ đô la Mỹ) tín dụng có trợ cấp mà Bộ Nông nghiệp Brazil dành ra mỗi năm, năm nay (từ tháng 7-2010 đến tháng 6-2011), dự kiến 95% khoản tiền trên được vay, tăng lên so với mức 91% của năm trước.

Bộ Nông nghiệp xác định chăn nuôi gia súc là một trong những ưu tiên hàng đầu để cải thiện. Mặc dù Brazil là nước sản xuất thịt bò lớn nhất thế giới nhưng năng suất tại các trại nuôi gia súc vẫn còn thấp, chỉ 1,2 đầu gia súc/hecta.

Bằng cách cải thiện năng suất thông qua đầu tư cho phân bón để phục hồi các đồng cỏ hoang hóa, Bộ Nông nghiệp tin rằng gần 10 triệu hecta đang sử dụng để chăn nuôi gia súc có thể mang lại những vụ mùa thu lợi nhuận cao. Diện tích này tương đương 1/5 diện dích canh tác ngũ cốc hiện tại của Brazil.

Chú trọng năng suất

Bộ trưởng Nông nghiệp Brazil, ông Wagner Rossi, cho biết Brazil vẫn còn gần 120 triệu hecta đất (tương đương diện tích của Iceland) chưa sử dụng. Tuy nhiên, ông cho biết sẽ chú trọng tăng sản lượng trên diện tích gieo trồng hiện tại, chứ không mở rộng thêm nhiều diện tích canh tác, một phần do những lo ngại về môi trường.

Brazil đã thiết lập được danh tiếng toàn cầu là nhà tiên phong gieo trồng những loại cây không phải của bản xứ và nâng cao sản lượng trong điều kiện khí hậu nhiệt đới, chủ yếu nhờ cơ quan nghiên cứu phát triển nông nghiệp Embrapa của chính phủ với lực lượng gồm 2.000 tiến sĩ và ngân sách hoạt động hàng năm lên đến một tỉ đô la Mỹ. Embrapa đang nghiên cứu công nghệ nano và các dự án gen cao cấp có thể tăng sản lượng cao hơn nữa.

Tuy nhiên, cơ quan này khẳng định công nghệ hiện nay đủ để giúp sản lượng nông nghiệp tăng vọt nếu được áp dụng rộng rãi trong cả nước. Hai rào cản lớn nhất đối với ngành nông nghiệp là huấn luyện nông dân và mở rộng đầu tư. Vấn đề thứ hai đang được cải thiện mạnh khi nông dân Brazil hồ hởi tái đầu tư với niềm tin cao hơn bao giờ hết.

(Theo Thời báo kinh tế Sài Gòn // Reuters)